Binnenhof

De geschiedenis van het Binnenhof

Anders dan de meeste parlementsgebouwen, is het Binnenhof niet in één keer gebouwd. Door de eeuwen heen werd steeds een stukje aan het Binnenhof toegevoegd en veranderd.

De Graven van Holland

Wanneer het eerste gedeelte van het Binnenhof is gebouwd, weten we niet precies. Wel weten we dat dit ergens in de middeleeuwen was. Het oudste gebouw van het Binnenhof is een donjon. Deze zou al voor het jaar 1230 gebouwd zijn. Het grondgebied waarop het Binnenhof zou worden gebouwd werd in 1229 gekocht door de graaf van Holland, Floris IV. Het Binnenhof werd pas uitgebreid toen zijn zoon Willem II aan de macht kwam. Hij bouwde een muur om het donjon heen en liet ook een gevangenpoort bouwen. Tussen 1248 en 1280 liet hij de Hofkapel en de Ridderzaal bouwen. Daarnaast kwam er nog een Ridderhuis, waar ridders onderdak kregen. Achter de Ridderzaal kwamen de woonvertrekken van de Hollandse graaf. Willem II heeft zijn kasteel nooit af kunnen zien. Zijn zoon, de beroemde Floris V, bouwde het waarschijnlijk af. Toch woonden de graven niet lang in het Binnenhof. Ook toen Holland en Henegouwen dezelfde graaf kregen, verbleven de graven weinig op het Binnenhof. Desondanks kwamen er toch steeds nieuwe gebouwen bij. De Beierse graven hebben er als een van de weinige wel een lange tijd gewoond.

Eeuwenlang was het Binnenhof omringd door een gracht en de Hofvijver. Via het spui was er een toegang naar de stad Delft. Zo werd er bier naar het Binnenhof gebracht. Het bier mocht alleen door steden worden gemaakt met stadsrechten. Den Haag had deze niet en Delft had deze wel. Van de grachten is alleen een klein stukje bij het Torentje overgebleven en natuurlijk de Hofvijver.

De Stadshouders

Toen de Hollandse graaf verhuisde naar Middelburg in Zeeland, kwam het Binnenhof in handen van de stadhouder van Holland. Op het Binnenhof was er een speciale ruimte ingericht voor de stadhouders. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog stond de stadhouder onder de Spaanse koning en daarna onder de regering van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

In 1585 woonde Prins Maurits op het Binnenhof. Op het Binnenhof kwam het parlement te liggen, de Staten-Generaal. Prins Maurits startte met de verbouwing van het Binnenhof en het uitbreiden van de stadhouderlijke ruimtes. Aan de kant van de Hofvijver kwamen nieuwe gebouwen. Deze werden niet in één keer gebouwd. Je kunt vandaag de dag goed zien dat er door de jaren heen steeds een nieuw gebouw werd bijgebouwd. Ook moesten er gebouwen worden afgebroken om ruimte te maken voor nieuwe, waaronder de Hofkapel. Het torentje was ooit gebouwd om het Binnenhof te verdedigen. Dit werd later een opslagruimte, daarna een gevangenis en uiteindelijk werd het de werkkamer van de minister van Algemene Zaken. In de Trêveszaal vonden de onderhandelingen tijdens het Twaalfjarig Bestand plaats.

Afbreken of behouden?

De laatste stadhouder, Willem V van Oranje, was gevlucht voor de Fransen naar Engeland. De Fransen hielpen de Nederlanders met het stichten van de Bataafse Republiek. Eigenlijk was dit een vazalstaat van Frankrijk. De Bataafse Republiek vergaderde in het Binnenhof, maar na een paar jaar vond Frankrijk het genoeg. Keizer Napoleon stuurde zijn broer Lodewijk Napoleon Bonaparte naar Nederland om daar koning te worden. Men dacht dat hij ging wonen in het Binnenhof maar dat bleek niet zo te zijn. Lodewijk had een slechte gezondheid, waardoor hij liever niet in de buurt van de zee woonde. Men geloofde ook dat een koning een goed paleis nodig had. En het enige paleis wat hij toen kon vinden stond in Amsterdam, het Paleis op de Dam.

Het parlement verhuisde mee naar de hoofdstad en het Binnenhof kwam leeg te staan. Men wilde het eigenlijk afbreken maar dit is nooit gebeurd. Na vier jaar kwam er overigens ook een einde aan het Koninkrijk Holland. Nederland werd onderdeel van Frankrijk. Dit duurde tot 1813, toen Nederland weer zelfstandig werd. Twee jaar later werd het land opnieuw een koninkrijk. De koning woonde niet meer op het Binnenhof en zo kwam het in volledig in handen van de Staten-Generaal. In de Trêveszaal kwam de Eerste Kamer te zitten en in de voormalige balzaal de Tweede Kamer.

In 1848 werd een enorme wijziging aangebracht in de grondwet. De koning kreeg veel minder macht waar de Staten-Generaal en het volk juist meer macht kregen. Als gevolg wilde de Staten-Generaal het Binnenhof afbreken. Er zouden nieuwe regeringsgebouwen komen. Toch heeft het volk uiteindelijk beslist dat het Binnenhof bestaan zou moeten blijven.

Uitbreiding van het Binnenhof

In 1849 verhuisde de Eerste Kamer van de Trêveszaal naar de voormalige vergaderzaal van de Staten van Holland (vergaderzaal van de Eerste Kamer). Nog steeds vergadert de Eerste Kamer in deze zaal. Het Binnenhof bleef onveranderd, maar het parlement stelde andere eisen. Zo moest er elektriciteit komen en stromend water. Deze veranderingen waren nodig en iedereen accepteerde dit. Er kwamen pas grote problemen toen in 1956 de Eerste en Tweede Kamer meer zetels kregen. In de vergaderzaal van de Eerste Kamer was genoeg plek om in plaats van 50 zetels 75 zetels neer te zetten. In de vergaderzaal van de Tweede Kamer was dit anders. In de kamer met 100 zetels moesten opeens 150 plekken worden gecreëerd. De bankjes waren te krap en men moest er met zijn drieën op zitten. Hierdoor moest er dus een nieuwe vergaderzaal bijkomen. In 1992 verhuisde de Tweede Kamer naar de huidige, speciaal gebouwde zaal.

Ga op de fiets mee met de fietstour die je langs alle hoogtepunten van de stad brengt! Mocht dat allemaal wat te snel gaan kan je ook te voet met onze wandeltour.